Premier Mateusz Morawiecki w roku 2018 ogłosił, że rząd ma 100 mld zł na zmianę systemu ogrzewania domów w Polsce i odejście od węgla, w ramach programu „Czyste powietrze”. Polska jest największym użytkownikiem tego paliwa w UE do tego celu. Smog powstający z jego spalania jest przyczyną aż 43 tys. nadmiarowych zgonów (dane Polskiego Instytutu Ekonomicznego) co roku spowodowanych toksycznym powietrzem. To powietrze nie napłynęło do nas z Unii Europejski czy z Rosji. To my sami zatruwamy siebie i sąsiadów, paląc czym popadnie. Słabej jakości węglem, starymi meblami, śmieciami. W Polsce od kilku lat obowiązuje prawny zakaz paleniem śmieciami. Grozi za to grzywna do 5 tys. zł, ale w praktyce prawo jest martwe. Jak sprawdził Polski Alarm Antysmogowy, w ubiegłym roku w 77 proc. palenie odpadami pozostawało bezkarne. Średnio w ubiegłym roku ukarane zostało jedno gospodarstwo domowe na gminę. A zapach powietrza w sezonie grzewczym nie pozostawia wątpliwości o skali zjawiska. Rządowy programu „Czyste powietrze” miał do 2028 r zapewnić wymianę tzw. „kopciuchów” na inne nośniki służące do ogrzewania. Miał także skłonić właścicieli domów do ich ocieplenie. Po czterech latach z 3,8 mln gospodarstw domowych umowy podpisało … (sic!) zaledwie 400 tys. Gdyby rząd traktował swój program poważnie zamiast 9 mln ton węgla dla użytkowników prywatnych potrzeba by było go mniej o 30-40 proc.

Instytut Ekonomii Środowiska pokazał badania, według których polskie domy są w fatalnym stanie energetycznym. Ponad 30 proc. nie posiada żadnego ocieplenia ścian zewnętrznych. 13 lipca br. premier Morawiecki apelował, aby postarać się ocieplić swoje domy w miarę możliwości jeszcze przed tym sezonem grzewczym. – Dotacje są do 90 proc. kosztów, w zależności od poziomu dochodów i to wszystko refinansowane jest bardzo szybko. Kolejne miliardy przeznaczamy na ten program, bo lepiej jest ocieplić budynek i zainstalować pompę ciepła – powiedział szef polskiego rządu. Żeby ocieplić typowej wielkości dom, potrzeba 3-4 osób, które będą pracować przez 2 tygodnie. A do sezonu grzewczego zostało już tylko nieco ponad dwa miesiące. Premier niestety nie zauważa, że koszty ocieplenia domu wzrosły ponad dwukrotnie w porównaniu z rokiem 2018, kiedy program uruchomiono, poziom dotacji pozostawiono na tym samym poziomie. Za dzisiejszą dotację z Czystego Powietrza ocieplimy dwukrotnie mniejszą powierzchnię ścian zewnętrznych niż w 2018 r. Między sierpniem 2020 a styczniem 2022 ceny styropianu grafitowego wzrosły o 105 proc. W samym tylko 2021 r. średnia cena ocieplenia domu warstwą styropianu 15 cm wzrosła o 34 proc. z 149 na 199 zł/m2. Pytanie czemu poziom przewidzianych dotacji w „Czystym Powietrzu” (tzw. koszty kwalifikowane) nie był aktualizowany od początku funkcjonowania programu tj. od 2018 r? Podobnie duże wzrosty cen odnotowano przy instalacjach źródeł ciepła.