– oceniają przedstawiciele Polskiej Grupy Górniczej. Ceny wystrzeliły w kosmos do niespotykanych wcześniej poziomów. Dane GUS wskazują jednak, że więcej w tym roku węgla sprowadziliśmy, niż sprzedaliśmy za granicę.
Jeszcze pół roku temu wyrok na górnictwo węgla wydawał się nieodwołalny. Okazuje się, że przy skokowym wzroście cen gazu węgiel wrócił do łask i przed zimą jest kupowany na pniu. No przynajmniej był kupowany jeszcze do wtorku 5 października, bo w kolejnych dniach ceny gazu zaczęły spadać, a wraz z nimi i ceny węgla.
Nawet pomimo spadków w ostatnich kilku dniach notowania węgla energetycznego w holenderskich portach ARA są w tym miesiącu najwyższe w historii. W czwartek wyceniano tonę na prawie 233 dol., a we wtorek było to aż 274,5 dol.
Dla porównania, w ostatnim szczycie notowań w lipcu 2018 r. cena doszła nieco powyżej 103 dol., jeszcze wcześniejszy szczyt to 130 dol. w styczniu 2011 r., a porównywalne z obecnymi ceny były tylko w lipcu 2008 r. – prawie 214 dol. za tonę. Przy takich cenach jak obecnie śląskie kopalnie mogłyby działać nawet mimo tego, że koszt wydobycia jest w nich wysoki.
Utrzymujący się popyt umożliwia największemu krajowemu producentowi sprzedaż – oprócz węgla z bieżącej produkcji – także większości zapasów zgromadzonych na przykopalnianych zwałach oraz odkupienie kilkuset tysięcy ton surowca, nabytego w ub. roku interwencyjnie przez ówczesną Agencję Rezerw Materiałowych.
– Mamy mnóstwo zapytań o węgiel energetyczny i ciepłowniczy na ten i przyszły rok – potwierdził w piątkowej rozmowie z PAP prezes PGG Tomasz Rogala. Do energetyki i ciepłownictwa trafia około trzy czwarte węgla z kopalń PGG, które w tym roku wyprodukują między 23 a 24 mln ton surowca, wobec niespełna 24,5 mln ton przed rokiem.
Węgiel czterokrotnie tańszy od gazu
– Ceny węgla w ARA bardzo mocno wzrosły i wynoszą obecnie ok. 225 dolarów za tonę. W tym czasie ceny gazu ziemnego na Towarowej Giełdzie Energii osiągnęły poziom prawie 460 zł za megawatogodzinę – w przeliczeniu na jednostkę energii, oznacza to koszt około czterokrotnie wyższy niż w przypadku węgla – powiedział prezes PGG.
W tej sytuacji – ocenił Tomasz Rogala – polskie kopalnie i największy krajowy producent, jakim jest PGG, „okazały się bardzo konkurencyjnym i pożądanym źródłem dostaw tańszego surowca dla krajowych elektrowni i elektrociepłowni”.
– Ta sytuacja pokazuje, jak krytycznie ważne jest posiadanie własnych źródeł, gdy inne są znacznie droższe i często niedostępne – zaznaczył prezes. Jego zdaniem, rynek zweryfikował dotychczasowe przekonanie, że miks energetyczny państw z wysokim udziałem odnawialnych źródeł energii oraz gazu zapewnia tańszą energię.
– Tak nie jest – ceny spotowe energii elektrycznej na rynku w Europie wynoszą od 838 zł we Francji, 847 zł w Niemczech, do aż 1140 zł w Wielskiej Brytanii, podczas gdy w Polsce osiągają cenę 548 zł za megawatogodzinę. Energia w wielu krajach UE jest więc dziś znacznie droższa niż w Polsce – wyliczał prezes.
Hurtowe ceny prądu w Europie
Jak tłumaczył, obecne rekordowo wysokie ceny gazu ziemnego spowodowały, że mimo wysokich cen uprawnień do emisji CO2, produkcja energii elektrycznej z węgla stała się bardziej konkurencyjna w odniesieniu do paliwa gazowego.
Cena praw do emisji tony CO2 doszła już do 64 euro. Dla porównania rok temu wynosiła niecałe 27 euro. W ub.r. polska gospodarka wyemitowała 172 mln ton dwutlenku węgla a otrzymaliśmy (państwo i przedsiębiorstwa) z systemu ETS uprawnienia na 173 mln ton. W b.r. i latach kolejnych możemy oczekiwać jednak około 160 mln ton uprawnień. Te 10 mln ton różnicy o obecnej wartości 640 mln euro to jednak obciążenie dla Polski.
Polskie elektrownie węgiel kupują taniej
Prezes PGG zapewnił, że obserwowany w ostatnich tygodniach skokowy wzrost cen węgla na międzynarodowych rynkach nie przekłada się bezpośrednio na odpowiednio wyższe ceny w relacjach z krajową energetyką i ciepłownictwem. Obecnie trwają negocjacje szczegółów kontraktów długoterminowych z energetyką.
– Naszym stałym klientom zapewniamy stabilne dostawy surowca w bardzo korzystnych cenach – ocenił Tomasz Rogala.
Prezes PGG nie wspomniał jednak, że w okresie niskich cen węgla na światowych rynkach, polskie elektrownie płaciły kopalniom w długoterminowych kontraktach więcej za węgiel. W sierpniu b.r. elektrownie płaciły średnio 248,52 zł za tonę (indeks PSCMI1), ale w ostatnich pięciu latach ceny węgla dla energetyki wahały się w granicach od 189 zł (sierpień 2016) do 267 zł (styczeń 2020) za tonę, choć europejskie ceny ARA schodziły nawet poniżej 50 dol. za tonę i na tych poziomach długo się utrzymywały.
„W przyszłości, gdy Komisja Europejska zaakceptuje polską propozycję mechanizmu budżetowych dopłat do redukcji zdolności produkcyjnych kopalń, przewiduje się skorygowanie cen w relacjach górnictwa z energetyką, w odniesieniu do tzw. parytetu importowego – czyli ceny, po jakiej można sprowadzić węgiel do Polski z zagranicy” – pisze PAP.
Hałdy się kurczą
Węglowy boom ostatnich miesięcy spowodował, że odbiorców znalazły też zapasy zgromadzone na przykopalnianych zwałach, gdzie w szczytowym momencie leżało ponad 4 mln ton niesprzedanego surowca (zapasy PGG – red.). – Teraz zbliżamy się do poziomu zapasów operacyjnych, bez nadwyżek – poinformował PAP prezes PGG, potwierdzając, że tak wzmożonego popytu na węgiel nie było od lat.
Jak wskazują dane ARP, na koniec sierpnia b.r. zapasy węgla na hałdach w całym polskim górnictwie (nie tylko PGG) wynosiły 4,4 mln ton. W lipcu było to 4,9 mln ton, na koniec czerwca 5,34 mln ton, w maju 5,42 mln ton, a w kwietniu 5,6 mln ton. W ub.r. zapasy dochodziły nawet do 8 mln ton.
Jak dowiedziała się PAP, obecnie Polska Grupa Górnicza kończy również wykup swojego węgla, nabytego w ub. roku interwencyjnie przez ówczesną Agencję Rezerw Materiałowych. Obecna sytuacja rynkowa pozwala spółce odkupić węgiel (w sumie blisko 600 tys. ton) od Agencji za gotówkę i dostarczyć go odbiorcom – głównie z sektora energetycznego i ciepłownictwa. Również z ciepłowniami PGG zawiera długoterminowe umowy, zabezpieczające klientów z tego obszaru przed wahaniami cen.
Czytaj cały artykuł:
